در سینمای جهان، صورت مثالی قهرمان در بیشتر اسطوره ها وجود دارد شیوه روایت فداکاری در هنر هفتم
کاراموند: اسطوره جهانی قهرمان، تصویری از قدرت انسان را به نمایش می گذارد که شر و بدی را در قالب هایی چون اژدها، شیطان، هیولا و هر نوع دشمنی که مردمش را به مرگ یا نابودی تهدید کند، شکست می دهد.
به گزارش کاراموند به نقل از مهر، محمدحسن شاهنگی دبیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در یادداشتی نوشت:
برخی منتقدان در نگاهی تأویلی، با توسعه مفهوم جنگ، تمامی موقعیت های داستانی و دراماتیک را به واقعیت مطلقی به نام جنگ باز می گردانند. در این رویکرد موضوع تمامی فیلم ها، جنگ است. این امر از وجود سنتی روایی در سینمای جهان خبر می دهد و تقریری خاص از سینما به دست می دهد که برمبنای آن، باید در (فیلم بما هو فیلم) بدنبال «حقیقت جنگ» گشت.
کشف شخصیت های ایثارگر رزمنده و فداکار در گونه های رزمی و جنگی به عنوان عاملی مهم در پیش برد داستان و یکی از امور مقوم فیلم به اختلاف مبانی درباره ی میزان اهمیت شخصیت، عموماً بر پایه تلقی مشهور درباره ی نقش کنشگریِ بازیگریِ شخصیت در روایت رشد یافته است؛ در این دیدگاه شخصیت ها همانند بازیگرانی نقش خودرا در سیر حوادث و طرح داستانی ایفا می کنند؛ این طرحِ داستانی است که آنها را پیش می برد و هویت آنها را ترسیم می کند، اما رویکرد دیگری که به شخصیت های رزمنده و فداکار از نظر پدیدارشناختی می پردازد، شخصیت را از چارچوب و نقش منفعل و بازیگرانه اش در نمایش طرح داستانی خارج می کند و فاعلیت آنرا تشدید می نماید تا جایی که عمل شخصیت، نمایش دهنده هستی او خواهد بود و این شخصیت است که طرح داستان در اثر را تحت تأثیر قرار می دهد.
مقوم روایت داستانی در ژانر جنگی، وجود طرف تضاد است. جنگ، چنین موقعیتی را برای شخصیت داستان فراهم می آورد تا او برای نجات جان، مال، ناموس، وطن، آبرو، حاکمیت سیاسی و عقیده اش تلاش کند. چیزی را که از او سلب شده یا خواهد شد- را بازیابد یا حراست نماید.
مروی بر اسطوره سازی و قهرمان سازی در صنعت سینمای غرب
در سینمای جنگی جهان، صورت مثالی قهرمان در بیشتر اسطوره ها وجود دارد و بصورت فردی (اغلب از جنسیت مذکر) است که دست به رشادت هایی می زند تا وسیله نجات یک قوم از ستم پادشاه جبار یا نجات گروگانی را از چنگال موجودات اهریمنی مانند اژدها فراهم سازد، اما این فرد برای آنکه بتواند در جایگاه یک قهرمان در بین دیگران متمایز گردد، نیاز به خاصیت ها و مختصاتی دارد. او از نژاد عامه و پست نیست، او همیشه یا از تبار شاهان است و یا از نی ای پهلوانان. اسطوره جهانی قهرمان، تصویری از قدرت انسان را به نمایش می گذارد که شر و بدی را در قالب هایی چون اژدها، شیطان، مارهای بزرگ، هیولا و هر نوع دشمنی که مردمش را به مرگ یا نابودی تهدید کند، شکست می دهد.
بخش بزرگی از فیلم های جنگی غرب درصدد مقدس جلوه دادن پدیده جنگ است
نگاهی به تاریخ سینما نشان میدهد که بخش بزرگی از فیلم های جنگی در غرب، متعلق به نگاهی بوده است که جنگ را پدیده ای مقدس جلوه داده و جنگجویان را فداکارانی که در راه هدفی مقدس پیکار می کنند، نمایانده است. کاراکترهای فداکار در ژانر جنگی، از یک قهرمان مبارز در مقابل بیگانگان گرفته تا یک جاسوس بین المللی، شخصیت های فراموش نشدنی را به نمایش می گذارند که به همه الهام می دهند تا بهتر شوند. آنها برای دفاع از حقوق ضعیفان می ایستند، با شروران این عالم مبارزه می کنند و تمام قدرت خودرا در خدمت اعمال شجاعانه قرار می دهند.
گاهی اوقات توانایی قهرمان فیلم از حد نوع بشر فراتر می رود. شخصیت هایی مجهز به نیروها یا سلاح هایی اعجاب انگیز که جور آدم معمولی ها را به دوش می کشند و یک تنه به جنگ هر آن چه بدی هست می روند؛ آنها ابرقهرمان هستند! «ابرقهرمانان ایثارگر» همچون «رابین هود» یا «زورو» که در اواخر دهه ۱۰ میلادی به ادبیات جهان وارد شدند. آنها مقابل ظلم شاهان و حکومت می شوریدند، به جنگ نابرابری و بی عدالتی می رفتند و از غنی می گرفتند و به فقیر می دادند. تعدادی از ابرقهرمانان ایثارگر در ژانر جنگی ریشه ای ادبی دارند و با اقتباسی از آثار مکتوب بر روی پرده سینما جان می گیرند.
اگر نگاهی به قهرمانان ماندگار ایثارگر در گونه سینمای جنگی بیندازیم، در می یابیم که عمده این قهرمانان دارای شخصیت های پیچیده اند. این شخصیت ها با رفتارها و واکنش های غیرمعمول خود، تماشاگر را به اشتباه می اندازند و مخاطب به تدریج می تواند همه ابعاد او را دریافته و به عمق درون او پی ببرد.
اساساً عمق شخصیت موجب می شود تا مخاطب همیشه کنجکاو باشد تا ببیند بعداً چه رفتار، عمل و تصمیم مؤثری از آن شخصیت سر خواهد زد و چه ماجرایی اتفاق خواهد افتاد؛ به این ترتیب، عمق و بعد شخصیت موجب جذابیت و گیرایی او می شود و هر چه شخصیت جذاب تر و گیراتر باشد، جذابیت فیلم نیز بیشتر خواهد بود. در تعداد قابل توجهی از آثار، قهرمان فداکار از شروع فیلم به صورتی بدنبال گمشده ای است و در نگاه و رفتار او حس سردرگمی و گیجی موج می زند. با آنکه آرام است، باز هم در ذهن خود بدنبال جواب سؤال هایی است که باید خود مستقیماً بدنبال کشف آنها برآید. ذیل رمزگان ایدئولوژیک یک اثر سینمایی می توان اظهار داشت: حکومت های درگیر در دو طرف مخاصمه نیز به نوبه خود از این ابزار چه در دوران جنگ برای بسیج عمومی و تهییج احساسات و چه در دوران بعد از جنگ برای بازسازی و احیای روحیه ی اجتماعی استفاده می برند.
با توجه به آن چه که اشاره شد، در این بین از ژانرهای مهم روایی در سینما که یک گفتمان خاص با مقولات گفتمانی مشخص را به خود مختص کرده است، ژانر جنگی است. این بحث در مورد کشورهایی که در تجربه تاریخی خود جنگی را از سر گذرانده اند، از اهمیت بیش تری برخوردارست. صنعت سینما با خلق نشانه ها به بازتولید مفاهیم و برداشت های مختلف پرداخته که چه در حین جنگ و چه بعد از آن از جهات گوناگونی حائز اهمیت اند؛ همچون می توان به مواردی از قبیل ادامه یا عدم ادامه مشروعتی نظام حاکم، مشروعیت یا فقدان مشروعیت تهاجم یا دفاع و حفظ و استمرار روحیه هم بستگی حاصل از جنگ برای بازسازی بعد از جنگ ذیل اشاره نمود.
عموماً کشورها کمتر متمایل به روایت جنگ های داخلی خود هستند و اولویت آنها تقابل و برتری سرباز فداکار خودی با دشمن وحشی و متجاوز غیر خودی است. البته در آثاری که تم جنگ داخلی دارند؛ قهرمان فیلم برای رسیدن به وفاق ملی به هیچ منفعت قبیله ای و جناحی حاضر نمی شود تن دهد.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب