آن چه در کربلای ۱ در مهران گذشت
به گزارش کاراموند، ایلام امروز سالروز آزادسازی مهران در کربلای ۱ است، عملیاتی که استراتژی دفاع متحرک رژیم عراق را با شکست مواجه کرد.
به دنبال عملیات غافلگیرکننده «والفجر ۸ » و تصرف شهر استراتژیک فاو توسط رزمندگان اسلام و به هم خوردن توازن سیاسی – نظامی به نفع جمهوری اسلامی، رژیم عراق روشی جدید برگزید و درصدد فعال شدن در جبهه زمینی و موضع تهاجمی برآمد و این استراتژی را پس از اشغال مهران، «استراتژی دفاع متحرک» نامگذاری کرد.
به گزرش ایسنا، عراق می کوشید با ادامه عملیات های خود، نقاط دیگری را تصرف کند. ادامه چنین وضعیتی می توانست عواقب وخیمی را هم از بُعد نظامی و هم از بُعد سیاسی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته باشد. بر همین اساس، برای مقابله با حرکت جدید عراق، انجام عملیات برای آزادسازی شهر مهران و ارتفاعات آن مورد تاکید قرار گرفت.
این استراتژی پس از بازپس گیری منطقه والفجر ۹ (منطقه چوارتا) که از تاریخ ۶۴/۱۲/۱۶ شروع شد، در تاریخ ۶۵/۴/۲۷، با آزادسازی مهران به اوج خود رسید و با ضربه سختی که دشمن در جریان این آزادسازی متحمل شد، به پایان رسید.
از هنگام شروع تهاجم جدید ارتش عراق، وحدت و همدلی نیروهای رزمنده ایرانی به شکل زیبایی جلوه گر شد و برادران ارتشی، سپاهی و بسیج مردمی پا به پای هم در مقابل تهاجم دشمن به مقاومتی دلیرانه دست زدند.
حمله عراق به مهران
ارتش عراق، ساعت یک صبح ۶۵/۲/۲۷، در منطقه مهران دست به تهاجم زد و شهر و حومه آن و بعضی از ارتفاعات منطقه را تصرف کرد. در این زمان واحدهای ارتشی، مرکب از شش گردان پیاده و دو گردان زرهی، مسئولیت خطوط پدافندی را در این منطقه بر عهده داشت و نیروهای سپاه هم پشتیبانی از این منطقه را به صورت کامل بر عهده نگرفته بود.
اهداف عملیات
بازپس گیری شهر مهران و سلسله ارتفاعات قلاویزان و دستیابی به مرز و تأمین کل منطقه.
منطقه عملیات
این منطقه عملیاتی از جنوب به ارتفاعات قلاویزان، از شمال به ارتفاعات نمه کلان کوچک، از غرب به امتداد غربی ارتفاعات قلاویزان و پاسگاه مرزی بهران آباد و از شرق به جاده مهران – دهلران منتهی می شد.
بعد از اشغال مهران، استحکامات و موانع گوناگونی توسط دشمن به وجود آمد. در محور شمالی (جاده ایلام – مهران و باغ کشاورزی) هفت ردیف مین همراه با کانال و بیشتر از پنج ردیف سیم خاردار رشته ای وجود داشت. در محور میانی (حد فاصل رودخانه گاوی و جاده دهلران – مهران) به لحاظ کوهستانی بودن منطقه، استحکامات نسبتاً ضعیف بود. در محور جنوبی (ارتفاعات قلاویزان) سنگرهای کمین و در بعضی شیارها، یک ردیف سیم خاردار و مین وجود داشت.
استعداد دشمن
منطقه مورد نظر برای عملیات، تحت مسئولیت «لشکر ۱۷ » زرهی از سپاه دوم عراق بود. حفظ پدافندی این لشکر از رودخانه «کنجاپنجم» به سمت میان کوه امتداد می یافت. علاوه بر یگان های سازمانی این لشکر (تیپ های ۷۰ زرهی، ۵۹ زرهی و ۷۰۵ پیاده) یگان های زیر هم تحت امر آن بودند:
- تیپ های ۴۳۳، ۴۱۷ و ۴۲۵ پیاده.
- تیپ ۱ کماندویی و گردان کماندو لشکر ۴۰ پیاده.
با شروع عملیات، یگان های زیر هم وارد منطقه شدند:
- تیپ های ۱ مکانیزه، ۴ و ۵ پیاده، ۳ نیروی مخصوص، ۲ و ۱۰ زرهی از گارد ریاست جمهوری.
- تیپ های ۷۱، ۷۲ و ۳ پیاده از لشکر ۳۵ پیاده.
- تیپ های ۵۰۱، ۱۱۳، ۹۵، ۱۱۸ و ۱۰۸ پیاده.
-تیپ ۲۴ مکانیزه.
- تیپ های ۲، ۳ و ۵ کماندو، گردان کماندویی لشکر ۲۰ پیاده و گردان کماندویی لشکر ۲ پیاده.
- تیپ ۶۵ نیروی مخصوص.
- گردان های ۷۶۳، ۱۱۰، ۱۵، ۷۶۶، ۲۱۷، ۲۳۸، ۵۳، ۲۴۷ و ۴۸۹ توپخانه.
قوای خودی
«قرارگاه نجف» هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
- لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) با هفت گردان پیاده بعلاوه گردان تانک.
- لشکر ۱۷ علی ابن ابی طالب (ع) با سه گردان پیاده بعلاوه یک گروهان تانک.
- لشکر ۵ نصر با سه گردان پیاده.
- لشکر ۲۵ کربلا با چهار گردان پیاده بعلاوه یک گردان تانک.
- لشکر ۱۰ سیدالشهدا (ع) با سه گردان پیاده.
- لشکر ۴۱ ثارالله (ع) با چهار گردان پیاده بعلاوه گردان تانک.
- تیپ مستقل ۲۱ امام رضا (ع) با دو گردان پیاده.
- تیپ مستقل ۱۵ امام حسن (ع) با پنج گردان پیاده.
- تیپ مستقل ۶۶۲ بیت المقدس با دو گردان پیاده.
- گردان مستقل ۳۸ زرهی ذوالفقار با یک گروهان تانک.
- ۲ گردان توپخانه سپاه بعلاوه چهار گردان توپخانه ارتش.
طرح عملیات
تلاش اصلی بر انجام عملیات از محور ارتفاعات قلاویزان و یال های آن تا رودخانه گاوی در نظر گرفته شد. بر همین اساس، عملیات در سه مرحله به ترتیب زیر طراحی شد:
مرحله اول: تأمین ارتفاعات قلاویزان ایران تا روستای امام زاده سید حسن.
مرحله دوم: تأمین ارتفاعات «جبل حمرین» تا «شیار مگ سوخته» و در امتداد آن، تأمین روستاهای بهین، بهروزان و هرمزآباد.
مرحله سوم: تصرف خاکریز عملیات والفجر ۳، روستای فرخ آباد تا زیر ارتفاعات ۲۲۳ قلاویزان و در نتیجه مهران در این مرحله تأمین شد.
شرح عملیات
مرحله اول عملیات در ساعت ۲۲: ۳۰ روز۶۵/۴/۹ با رمز یا «باابوالفضل العباس ادرکنی» شروع شد و نیروهای خودی در اکثر محورها خطوط دشمن را شکسته و تا پیش از روشنایی بامداد ضمن انهدام بیشتر از ۱۰ گردان پیاده عراق، اهداف مرحله اول و قسمتی از مرحله دوم عملیات را به تصرف درآوردند.
ساعاتی بعد، دشمن با به کارگیری نیروهای احتیاط خود به محور امامزاده سید حسن پاتک کرد که با مقابله قوای خودی خنثی شد. سپس، یگان های خودی با مشاهده از هم گسیختگی نیروهای دشمن، عملیات را بدون وقفه ادامه دادند.
در شب دوم، تمامی یگان های عمل کننده ضمن پیشروی در باقی مانده محدوده مرحله دوم عملیات، تا پیش از روشنایی صبح، خط سراسری – از هرمزآباد تا شیار مگ سوخته – را کاملا تأمین کرده و مقداری از محدوده مرحله سوم عملیات را هم تأمین کردند.
از آغاز روز دوم (۶۵/۴/۱۱) عملیات در تمامی محورها ادامه یافت و نیروهای رزمنده ضمن به اسارت درآوردن برخی از نیروهای دشمن، به باغ کشاورزی وارد شدند و سپس در حدود ساعت ۱۲ این روز هم شهر مهران آزاد شد.
ساعت شش بامداد روز سوم، دو تیپ گارد ریاست جمهوری به ارتفاع ۲۱۰ پاتک کرد و بعد از یک درگیری سخت ارتفاع مذکور را تصرف کرد. به همین خاطر، نیروهای خودی مستقر در این منطقه حدود ۲۰۰ متر عقب آمدند.
در ادامه عملیات، رزمندگان از محورهای «قلعه کهنه» و «فرخ آباد» به طرف تپه های «غلامی» و پاسگاه «دراجی» حرکت کرده و ضمن پاکسازی کامل منطقه، تعداد زیادی از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند.
در جریان مرحله چهارم عملیات که از ساعت ۲۴ روز۶۵/۴/۱۲ آغاز شد، با ورود قوای خودی به روستای فیروزآباد، دشمن عقب نشینی کرد. سپس خاکریزی از فیروزآباد تا یال های ارتفاعات قلاویزان ساخته شد. درگیری، همچنان در اطراف ارتفاعات ۲۲۳ ادامه داشت و دشمن، فشاری قابل ملاحظه در نقاط مختلف وارد کرده، تنها ارتفاعات فوق را در تصرف خود نگه داشته بود. حدود «ساعت ۷ صبح» روز چهارم (۶۵/۴/۱۳) پاتک شدید دشمن روی ارتفاعات قلعه آویزان – به منظور تصرف قله ۲۰۰ – شروع شد؛ لیکن با مقاومت و حملات پیاپی قوای خودی، این پاتک شکست خورد.
در روز پنجم، ارتفاع ۲۱۰ باردیگر به تصرف نیروی خودی درآمد و در سحرگاه روز ششم هم رزمندگان در مرحله پنجم عملیات با حمله به ارتفاع ۲۲۳، ضمن تأمین اهداف تعیین شده، قرارگاه تاکتیکی لشکر ۱۷ زرهی عراق را به تصرف درآوردند.
در تاریخ ۶۵/۴/۱۸، علاوه بر تصرف باقی مانده یال های غربی ارتفاع ۲۲۳، قرارگاه تاکتیکی تیپ ۲۴ مکانیزه عراق منهدم و فرمانده آن به همراه تعدادی دیگر اسیر شد.
ارزیابی عملیات کربلای ۱
عملیات موفق کربلای یک، پایانی بود بر استراتژی دفاع متحرک عراق و هم نقطه شروع امیدوارکننده ای برای نیروهای خودی جهت انجام عملیات محدود ایذایی.
منفعل کردن سیاست تهاجمی عراق، هدف عمده ای بود که نیروها به خوبی توانستند به آن دست یابند.
سرعت عمل، اعتقاد یگان ها، حفاظت عملیات، فریب دشمن، تناسب نیروها با طرح عملیات، انجام کارهای مهندسی لازم و... همچون عوامل بارز و موثر در این عملیات بود.
نتایج عملیات
طی این عملیات، منطقه ای به وسعت ۱۷۵ کیلومترمربع از خاک ایران و هم عراق شامل شهر مهران و روستاهای اطراف آن، جاده دهلران – مهران – ایران، ارتفاعات حساس و سرکوب قلاویزان و حمرین و هم دو پاسگاه مرزی آزاد شد. همینطور عقبه های دشمن همچون شهر های بدره و زرباطیه در دید و تیررس قوای خودی قرار گرفت.
در این عملیات، ۱۲۱۰ نفر از نیروهای دشمن اسیر شدند.
منبع: karamond.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب