خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب-۲۲؛
تولد سرود خمینی ای امام در همسایگی کاخ سعدآباد این قصه را بخوانید!
به گزارش کاراموند، سرود خمینی ای امام با شعر مرحوم سبزواری همچون آثار ماندگار سرودهای انقلابی است که حمید شاهنگیان آهنگساز این قطعه، روایت کمتر خوانده شده ای از این اثر موسیقایی دارد.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کتاب «برخیزید» مشتمل بر خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان از آهنگسازان و پیشکسوتان موسیقی انقلاب یکی از مهم ترین آثار مکتوب در رابطه با تاریخ تولید سرودها و ترانه های انقلابی است که در سال ۱۳۹۸ با مصاحبه محمدجواد کربلایی و مرتضی قاضی و پژوهش و تدوین روح الله رشیدی توسط دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
این کتاب به واسطه گفتگوهای مبسوطی که محققان و تدوین کنندگان اثر با سیدحمید شاهنگیان داشته اند، یکی از مهم ترین مراجع مورد وثوق در رابطه با تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی است که می تواند در برگیرنده شناخت ابعاد جدیدی از فرهنگ و هنر مردمی انقلاب باشد. چارچوبی که در آن توجه به این قسمت از فعالیتهای فرهنگی هنری هنرمندان و مردم در جریان انقلاب اسلامی بشدت مهم و ضروریست و می تواند روایت یکی از مسیرهای رو به پیشرفت فعالیتهای فرهنگی در کشورمان را پیش روی مدیران و سیاستگذاران این عرصه قرار دهد.
فرآیندی هدفمند با حضور تمام اقشار جامعه که در آن دوران نهایت تلاش خویش را به واسطه همدلی و همراهی که داشتند برای تحقق آرمان های انقلاب اسلامی انجام دادند و شرایطی را فراهم آوردند تا به واسطه ابزار فرهنگ و هنر، فرهنگ انقلابی را بسمت پیروزی رهنمون سازند. فضایی که اساسا قسمت مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی را رقم زده اما خیلی از مردم با آن آشنا نیستند و در این راه چه بهتر که مجموعه های فرهنگی و هنری فعال در این حوزه بتوانند از دریچه فرهنگ و هنر به انعکاس آن چه در جریان پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بعد از آن صورت گرفت، بپردازند.
آنچه در پروژه «خاطره بازی با اهالی موسیقی انقلاب» انجام می گیرد، فقط محدود به انعکاس فرازهای کتاب «برخیزید» نمی شود و گروه هنر خبرگزاری مهر گزارش ها، گفتگوها و نوشته های رسانه ای دیگری از فعالان عرصه انقلاب اسلامی را پیش روی مخاطبان قرار می دهد.
در این شماره از این سلسله گزارش به انعکاس خاطرات شفاهی سیدحمید شاهنگیان آهنگساز و نوازنده موسیقی از روزهای منتهی به حضورش در واحد موسیقی سازمان صداوسیما و برخی ملاقات هایش با امام راحل پرداخته ایم که در بخشی از کتاب «برخیزید» مورد توجه محققان و محققان در رابطه با تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران و دفاع مقدس قرار گرفته است.
حمید شاهنگیان در این بخش از کتاب «برخیزید» ضمن عرضه توضیحاتی در رابطه با تشکیل یک گروه سرود به پیشنهاد مرحوم صبحدل روایت کرده است:
«برای چنین مجموعه ای با این تعداد نفر هیچ بودجه و تدارکاتی نداشتیم تا مثلا به فکر پذیرایی از بچه ها باشیم. بنابراین ساعتهای تمرین را طوری تنظیم می کردیم که فقط بتوانند بیایند و تمرین کنند و بروند. من هیچگاه یادم نمی آید که به بچه ها غذا داده باشیم. فقط یک مرتبه در خانه آقای میناچی (از پایه گذاران حسینیه ارشاد) غذا دادند.
در مدتی که مشغول تمرین با این گروه سرود بودیم، چندین بار پاتوق خودمان را تغییر دادیم. ابتدا در منزل خودمان می خواندیم. اما مجبور بودیم از این خانه به آن خانه، مدام جا به جا شویم. تا احساس می کردیم امکان دارد شناسایی شده باشیم. فوری می رفتیم جای دیگر. تعداد این خانه ها زیاد شده بود. بعضی هایش را فراموش کرده ام. چند سال قبل یک نفر آمد پیش من و گفت شما زمان انقلاب در خانه ما سرود تمرین کرده اید می خواهیم این صحنه ها را بازسازی نماییم. هر چه نشانی داد یادم نیامد. بالاخره آدرس گرفتیم و با یک گروه رفتیم آن جا. جایی در خیابان معاون السلطان بود. اصلاً کوچه و اطرافش یادم نبود. رفتیم داخل خانه. بازهم یادم نیامد. نوی اتاق که رفتیم، یکهو یادم افتاد که ما قبلاً اینجا آمده و تمرین کرده ایم. بعضی وقت ها کسی که به او اعتماد داشتیم و امنیتی ها به او شک نمی کردند، جایی را می داد و می رفتیم آنجا تمرین می کردیم.
مثلاً در شمال شهر، طبقه چهارم یک خانه در اختیارمان بود. به خانه دیگری هم حوالی خیابان ایران می رفتیم؛ نزدیک منزل آقای لاجوردی. صاحب خانه فردی به نام آقای حقیقت گو بود. چند جلسه ای هم منزل پدرحاج شیخ حسین انصاریان تمرین می کردیم. خلاصه یکی دو بار که جایی می رفتیم و احساس می کردیم بویی برده اند، آن جا را ترک می کردیم و می رفتیم جای دیگر. بالاخره هر کسی حاضر نبود که یک گروه شصت هفتاد نفری یا سی چهل نفری را به خانه اش راه بدهد. معلوم است که این تعداد اگر بخواهند سرود بخوانند، همه اطراف خبردار می شوند. اشخاصی که این مکان را ایجاد می کردند، ایثار می کردند و هر خطری را به جان می خریدند.
مهم ترین سرودی که این بچه ها خواندند سرود «خمینی ای امام» بود. اما باید بگویم که نسخه اصلی این سرود، مدتی پیش از تشکیل گروه بزرگ برمی گشت. «خمینی ای امام» را نخستین بار، خودمان با همان گروه سرود پنج شش نفره حسینیه خوانده بودیم.
آقای سبزواری دو تا شعر به من داد در رابطه با حضرت امام (ره). اسم امام (ره) هم در یکی از آن شعرها آمده بود. قرار شد روی این شعرها کار نماییم برای ساخت سرود. من این دو تا شعر را از ایشان گرفتم و با هم تلفیق کردیم. قسمتهایی از یک شعر را روی آن یکی شعر گذاشتم و شد سرود «خمینی ای امام».
فکر می کنم «زما تو را درود، زما تو را سلام / خمینی ای امام، خمینی ای امام» را از یک شعرشان برداشتم و «ای مجاهد، ای مظهر شرف / ای گذشته زجان در ره هدف» را از شعر دیگرشان. بعد روی این شعر ملودی گذاشته شد.
ملودی اولیه سرود را که ساختم به آقای صبحدل نشانش دادم. آقای صبحدل پس از اینکه گوش کرد، اظهار داشت: «حمید؛ چرا فرود آمدی؟» منظورش این بود که ترکیب ملودی به جای این که صعودی باشد، کمی فرود آمده است. خدا رحمتش کند آقای صبحدل را که من مدیونش هستم. این نکته سنجی اش خیلی هوشمندانه بود. آقای صبحدل با گفتن «چرا فرود می آیی؟» می خواست یادآوری کند که حس حماسی سرود باید بیشتر باشد.
دیدم نکته درستی می گوید. گفتم درست می گوئید. رویش کار می کنم. فکر هم نمی کنم ملودی اولیه را غیر از صبحدل کسی شنیده باشد.
بعد از این تذکر تغییری در ملودی دادم تا آن اشکال را رفع کرده باشم. احساسم این بود که این طوری، حماسی تر و صعودی تر شد. نسخه اولیه را گروه چند نفره خودمان اواسط دیماه ۱۳۵۷ خواند. اعضای این گروه، استعداد خواندن داشتند. اصلاً همه شأن خواننده بودند. شمسایی خواننده بود؛ صبحدل خواننده بود؛ صالحی خواننده بود؛ شریفی نیا هم تئاتر کار کرده بود و می توانست از صدایش خوب استفاده نماید. او سرود را نمی خواند و فقط هر بند شعر را در فواصل خواندن سرود دکلمه می کرد. خلاصه همه صاحب تجربه بودند. بعد، چهار نفر دیگر (مرحوم ایلخانی با سه پسرش) هم به این جمع اضافه شدند. به درخواست مرحوم ایلخانی، رفتیم خانه ایشان تا آخرین تمرین ها را آن جا انجام دهیم.
خانه آقای ایلخانی در نزدیکی کاخ سعدآباد بود. پیش از ساعت حکومت نظامی رفتیم آنجا. برای جلوگیری از انتشار صدا در اطراف خانه، درها و پنجره ها را کامل بستیم و پرده ها را کشیدیم. تا بامداد مشغول تمرین و ضبط بودیم. بامداد که شد، آقای ایلخانی پسرش را فرستاد که نان بگیرد. برگشت و اظهار داشت که صدایتان تا سرکوچه می آید! تازه متوجه شدیم که آن همه استتار و احتیاط، تأثیری نداشته و ما شب تا صبح، درست در همسایگی کاخ سعدآباد داشتیم «خمینی ای امام، خمینی ای امام» می خواندیم. لطف خدا بود که هیچ کَس متوجه صدای ما نشده بود.
نسخه ای که با عنوان «خمینی ای امام» پشت نوارهای سخنرانی امام (ره) آمد، کار این جمع هفت هشت نفره بود. این نسخه در آرشیو تلویزیون هم نیست. احتمالا در آرشیو شخصی یا در مرکز اسناد انقلاب اسلامی موجود باشد. البته اوایل بهمن، برای استقبال از حضرت امام (ره)، این سرود را با بچه های گروه بزرگ تمرین کردیم.»
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب