علیرضا تابش عنوان كرد
تاثیر سینما در تغییر چهره ایران در جهان
كاراموند: علیرضا تابش با اشاره به تاثیر سینما در تغییر چهره ایران در جهان و انگ هایی كه به آن زده اند اظهار داشت: عباس كیارستمی با فیلم «زندگی و دیگر هیچ»، مجید مجیدی با فیلم «بچه های آسمان»، رضا میركریمی با فیلم «زیر نور ماه» و اصغر فرهادی كه در سال های گذشته دو جایزه اسكار گرفته است، توانستند در خیل فیلمسازان و فیلم های راه یافته به جشنواره های معتبر جهانی، بر دیپلماسی فرهنگی تاثیر بگذارند.
به گزارش كاراموند به نقل از ایسنا و به نقل از روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، نشست تخصصی «جایگاه پژوهش در سینمای پس از انقلاب اسلامی» با حضور معاونین پژوهش و فناوری و دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، جمعی از صاحب نظران، مسئولان، تهیه كنندگان و منتقدین سینما در واحد علوم و تحقیقات برگزار گردید.
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی در این نشست اظهار نمود: با آغاز انقلاب اسلامی در صحنه سینمایی كشور با دو گروه نهادهای سینمایی مواجه بودیم. گروه اول نهادهایی نظیر جشنواره فیلم رشد و كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان كه برآمده از نظام سابق بودند و گروه دوم نهادهایی مثل حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، بخش فرهنگی بنیاد مستضعفان، كمیته انقلاب اسلامی و معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی كه بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی فعالیت شان شروع شد.
وی ادامه داد: از این نهادها تابحال حوزه هنری به فعالیت خود ادامه داده و از سال ۱۳۶۲ بنیاد سینمایی فارابی بعنوان بازوی فرهنگی و اجرایی معاونت سینمایی تاسیس می شود، فعالیت های این بنیاد طی ۳ دهه گذشته در محورهای فرهنگی و پژوهشی و بین المللی در سینمای ایران بعد از انقلاب تاثیر داشته است.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی خاطرنشان كرد: طی سال های ۵۷ تا ۶۲ سینمای ایران بعد از انقلاب به یك پوست اندازی فرهنگی رسید. در سال های ۶۱-۶۲ بنیاد سینمایی فارابی تاسیس می گردد و با سیاست هایی كه معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه تولید و پژوهش داشت، فعالیت فرهنگی سینما را به بنیاد فارابی بعنوان مرجع فرهنگی سینما می سپارد.
سینما در هر دهه از انقلاب تغییر پارادایم داشته است
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی تصریح كرد: طی ۴ دهه گذشته سینمای نوین ایران همپای تحولات اجتماعی پیش رفته و سینما در هر دهه از انقلاب تغییر پارادایم داشته است. هرچند نهادهای سینمایی اثر بسیار مهمی در سیر تطور سینمای بعد از انقلاب داشتند و توانستند ذائقه و نیازهای فرهنگی اجتماعی و سیاسی و معناگرای جامعه ایران را برجسته كنند و در آن حوزه ها فیلم بسازند.
تابش در ادامه خاطرنشان كرد: با تغییر رویكرد دولت ها، شرایط اجتماعی، جنگ تحمیلی، تغییر رویكرد دولت ها، تغییر ذائقه در جامعه ایرانی و... طبعا سینمای ایران همپای این تغییر و تحول حركت كرده و ما ژانرهای متنوعی را در این چهار دهه داشته ایم. در حوزه فیلم های اجتماعی، سینماگران یك پایشان در سینما و یك پایشان در اجتماع است. آنها به خاطر پرداختن به سوژه های اجتماعی، جسور و پیش رو هستند و در تولید اثر هنری چند گام جلوتر از جامعه خودشان حركت می كنند.
وی اضافه كرد: بعد از انقلاب كشور بلافاصله درگیر جنگ تحمیلی می گردد اما نسل پیشكسوت سینماگر كه از دهه ۴۰ و ۵۰ فیلم می سازند و همچنان در سینما كار می كنند و هم نسل نو سینمای ایران كه برآمده از انقلاب و جنگ تحمیلی هستند، فیلم سازی را تجربه می كنند.
سینما در دوران جنگ تعطیل نشد
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با ذكر این نكته كه سینما بعد از انقلاب و در دوران جنگ تعطیل نشد عنوان كرد: پژوهشگر فرانسوی خانم انیس دوویكتور كه درباره سینمای شهید آوینی پژوهش كرده است گفته سینمای ایران سینمای شگفت انگیزی است، چون كه كشور ۸ سال درگیر جنگ بود اما نه سالن های سینمایش در بمباران شهری تعطیل شدند و جشنواره بین المللی فیلم فجر بعنوان یك نهاد موثر كارش را ادامه داد. آن سالها سینما آنالوگ بود و نیازهای سینمای آنالوگ از قبیل تجهیزات فنی و نگاتیو و... باید به كشور وارد می شد. سینمای ما از نظر تجهیزات و امكانات به خارج از كشور وابسته بود. اما سینمای ایران در آن ۸ سال جنگ هیچ وقت تعطیل نشد در صورتی كه با مرور تاریخچه جشنواره كن فرانسه كه بیش از ۷۰ سال سن دارد می بینیم كه در میانه جنگ جهانی دوم این جشنواره جهانی، تحت تاثیر جنگ دو سال تعطیل می گردد.
تابش توضیح داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در بین شعله های آتش جنگ تحمیلی نخستین فیلم های سینمایی با مبحث های اجتماعی و مقاومت خلق شدند و پس از آخر نبرد، مردمان بازمانده از جنگ روایت های بسیاری در سینه داشتند تا برای سینما تعریف كنند، سینما هم آغوشش را برای روایت این قصه ها باز می كند.
وی با اشاره به شكل گیری سینمای دفاع مقدس اظهار نمود: سینمای دفاع مقدس از دل جنگ زاییده شد، رشد كرد و با افتخار به حیات خود ادامه داد. سینمایی كه در قابی شكوهمند و فاخر، بر سردر سینمای ملی ایران نقش بسته است.این جریان تداوم دارد و می بینیم كه در جشنواره فیلم فجر امسال، سینمای ایران به سینمای استراتژیك، مقاومت و حوادث در رابطه با جنگ نگاه ویژه ای دارد.
پژوهش زیربنای توسعه سینما است
تابش در دامه با اشاره به اینكه سینما محصول یك فرهنگ و تمدن دیگر است و احساس نیاز به آن در تمدنی دیگر شكل گرفت ولی به آنجا متوقف نماند، اظهار داشت: این صنعت روز به روز با شتابی بیشتر، استفاده های متنوع تری پیدا كرد و با ورود به فرهنگ ما از درون مجدد بازتعریف شد.
وی اضافه كرد: پژوهش موتور محركه پیشرفت و توسعه در هر پدیده ای بخصوص سینماست. پژوهش از اساسی ترین نیازها و زیربنای توسعه سینما است و پژوهش های كاربردی كه منجر به تولید سینمایی شود كم داریم. از زاویه دید "تولید" یك واقعیت است كه در حوزه تولید فیلم و سریال، پژوهش هایی كه منجر به تولیدات فاخر و پرارزش شود كمتر شاهد می باشیم.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی تصریح كرد: واقعیت این است كه پژوهش در مستند بهتر از فیلم های سینمایی و سریال بوده است، زیرا اساساً مستندها نیاز به پژوهش دارند و می توان گفت یكی از ركن های سینمای مستند پژوهش است.
تابش تصریح كرد: به مفهوم واقعی «پژوهش»، در بخش تولید و نظریه پردازی كار جدی نشده و فاصله‌ی فضای آكادمیك و صنعت سینما عمیق است. دانشگاه ها مقالات و تولیدات علمی دارند اما تنها بخش محدودی از آنها با جریان واقعی تولید و توزیع و نمایش در سینما سر و كار دارند.
وی ادامه داد: بنیاد سینمایی فارابی همزمان با تولید فیلم در حوزه نشر هم فعالیت خویش را آغاز می كند به علت اینكه سینما به یك بازوی فكری نیازمند است. در عرصه نشر كتاب های پژوهشی، ناشران بخش خصوصی و بنیاد سینمایی فارابی تولیدات خوبی داشته اند هر چند «تالیف پژوهش محور» كم است ولی در این سال ها ادبیات سینمایی نسبت به گذشته توسعه یافته است. اما واقعیت را از نظر نباید دور داشت. عمده تولیدات ما در نشر مبتنی بر ترجمه است و در حوزه تالیف میزان كمتری سعی شده است.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی تصرح كرد: پاشنه آشیل سینمای ما در «تولید سینمایی» ضعف پژوهش است كه فیلمسازان و تهیه كنندگان كمتر به آن توجه می كنند. شاید پژوهش كاربردی در شرایط كنونی مقرون به صرفه نیست. چون فیلمسازان ما نتایج پژوهش را در اثر هنری خود ندیده اند برای همین سرمایه كمتری صرف پژوهش در نگارش فیلمنامه می گردد. ضروری می باشد نهادهایی مثل فارابی و حوزه هنری و دانشگاهها در این حوزه بیشتر سرمایه گذاری كنند.
نقش آفرینی ۴۰۰ زن سینماگر در چهار دهه اخیر
تابش اضافه كرد: از دستاوردهای سینمای بعد از انقلاب، حضور و نقش زنان در سینمای ایران است. پیش از انقلاب، صرفا در حوزه بازیگری زنان حضور داشتند اما سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر را با حضور پنج فیلمساز زن، باید نقطه عطفی درمورد حضور سینماگران زن، از نسل های مختلف دانست.
وی اظهار داشت: در سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۶، مجموعا حدود ۴۰۰ فیلمساز زن در قالب فیلم های بلند سینمایی، كوتاه داستانی، مستند و انیمیشن به كار فیلمسازی اشتغال داشته اند كه از این میان ۳۴ نفر از كارگردانان زن ایرانی به ساخت فیلم های بلند سینمایی پرداخته اند و ضمن حضور در جشنواره های داخلی و خارجی، موفقیت هایی هم كسب كرده اند. بنیاد سینمایی فارابی به مناسبت چهلمین سال انقلاب اسلامی كتابی را در دست چاپ دارد كه سینماگران زن در سینمای بعد از انقلاب را معرفی می كند.
سینمای ایران «قابل اتكاترین پایگاه صنعت فیلم در جهان»
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در ادامه تصریح كرد: در دهه نخست انقلاب اسلامی سه عامل وجود داشت كه فیلم های ایرانی، آنچنانكه باید و شاید، در مجامع بین المللی دیده نشود: تولیدات معدود قابل توجه و خوب، تعداد محدود جشنواره های فیلم بین المللی و مهمتر از همه نبود مركزی تخصصی كه تمركزی جدی در زمینه عرضه و پخش جهانی فیلم های ایرانی داشته باشد كه در سال ۱۳۶۵ این بخش در بنیاد سینمایی فارابی تاسیس شد و به صورت تخصصی پخش و عرضه فیلم شروع شد و این خلاء هم برطرف شد. در نیمه دهه ۷۰ امور بین الملل بنیاد سینمایی فارابی برای خروج از انحصار پخش بین المللی پیشقدم شد و در ساماندهی بخش بین الملل در بعضی سازمان های دیگر، همكاری های گسترده ای انجام داد.
تابش ادامه داد: این در شرایطی است كه كشور در وضعیت جنگی قرار داشت و رسانه های خارجی ایران را بعنوان نقض حقوق بشر و... مورد افترا قرار می دادند، اما فیلمسازان ایرانی در جشنواره های جهانی فیلمهایشان عرضه می شد و مورد استقبال مجامع سینمایی جهان قرار می گرفت. سینمایی كه از سال ۶۵ شروع به بین المللی شدن كرد، در سال ۱۳۹۶ بیش از ۳۵۰ جایزه بین المللی دریافت كرده است.
وی خاطرنشان كرد: مجله «تایم» در آخرین شماره سال ۱۹۹۹ میلادی، در شماره ویژه هزاره جدید، با انتخاب فیلم «رنگ خدا» بعنوان یكی از ۱۰ فیلم برتر سال سینمای جهان، سینمای ایران را بعنوان «قابل اتكاترین پایگاه صنعت فیلم در جهان» معرفی نمود. از آن دوران به بعد در خلال ادوار مختلف سینمای ایران در تمامی جشنواره های رده الف در جهان خوش درخشید و باز راه های نو برای حضور گسترده در بازارهای جهانی را با تاكید بر عرضه موفق آثار فاخر طی می كند.
رشد و قوام صنوف در سینمای پس از انقلاب اسلامی
تابش در ادامه اظهار نمود: از پیدایش سینما در سرزمین ما، تا زمانی كه به آن به منزله هنری گروهی نگریسته شود كه نقطه تلاقی تخصص های در رابطه با فیلم و فیلمسازی است، فاصله ای طولانی وجود دارد. سینمای ایران در دوران پیش از انقلاب از صورتی تك بُعدی رنج می برد. تاكید بر كار گروهی در سینما برآمده از نگاه قوام یافته به فیلم و فیلمسازی است.
وی عنوان كرد: بدین سان در دهه ۶۰، توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی به این نیاز باعث شد تا در سال ۱۳۶۸ نهاد خانه سینما به دنبال مصوبه مجلس در خصوص اختصاص %۲ از درآمد فروش سینما به بهبود وضعیت رفاهی و صنفی شاغلان این عرصه تأسیس شود.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی اضافه كرد: خانه سینما در طول ۲۴ سال فعالیت خود، با تاكید بر این اهداف، امور نظیر برگزاری جشن سینمای ایران، جشن كتاب سال سینما، شورای صنفی نمایش و... را دنبال می كند.
اكران آثار تجربه گرای سینمای ایران نتیجه یك تفكر پیشرو است
تابش اظهار داشت: تاریخچه سینمای مستند در هر سرزمین با آغاز پیدایش هنر هفتم تقارن دارد. همانطور كه اولین مستند ایرانی را میرزا ابراهیم خان عكاسباشی در مرداد ۱۲۷۹ در روز جشن گل در بلژیك از مظفرالدین شاه قاجار ثبت نمود. با تأسیس تلویزیون ملی در سال ۱۳۴۵، مستند نقش بسیار مهمی در ارتقای اندیشه و آگاهی مردم داشته است.
وی توضیح داد: همزمان با آغاز جنگ تحمیلی و در سالهای بعد از جنگ شهید مرتضی آوینی با ساخت مستند «روایت فتح» راهی جبهه های نبرد برای ثبت و بازتاب نزدیك ترین تصاویر و تولید مستند شد كه جزو میراث سینمایی ما هستند. سیدمرتضی آوینی همچون چهره های تأثیرگذار در آن مقطع بود كه به واسطه انتخابی تعیین كننده، قالب كلیشه ای مستندهای جنگی را تغییر داد.
به گفته تابش، همزمان با دهه ۷۰، مراكزی همچون بنیاد سینمایی فارابی و مركز گسترش سینمای مستند و تجربی وارد عرصه ساخت فیلم مستند شدند و مجری بیشتر این طرح ها دفاتر فیلمسازی بودند.
وی اضافه كرد: با راه اندازی گروه سینمایی هنر و تجربه، سینمای مستند توانست فراتر از هفته های فیلم معدود در فرهنگسراها، مراكز فرهنگی و سینماهایی همچون سپیده، طعم خوش اكران و نمایش بر پرده عریض و ارتباط با مخاطبان انتخابگر را بچشد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی همینطور توضیح داد: درباره هنر و تجربه زنده یاد عباس كیارستمی هم در همان مقطع، اكران آثار تجربه گرای سینمای ایران را در گروه سینمایی هنر و تجربه نتیجه یك تفكر پیشرو دانست، امیدواریم كه این تفكر مستدام باشد.
رشد سینمای كودك و نوجوان بعد از انقلاب
تابش در ادامه به سینمای كودك و نوجوان اشاره نمود و اظهار داشت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، سینمای كودك و نوجوان رشد داشته است، ارزش گذاری به فانتزی و تخیل كودكانه مورد توجه قرار گرفت. در دهه ۶۰ همچنان كه كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان به ساخت فیلم های كانونی ادامه می داد، به تدریج فیلم های عروسكی و موزیكال راه خویش را به چرخه تولید و اكران باز كردند.
وی یاداور شد: «شهر موش ها» با تاكید بر سوابق تلویزیونی و نوستالژیك خود در سال ۱۳۶۴ روی پرده سینما آمد. در این دهه با تاكید بر همین خوانش از نیاز مخاطبان و خانواده ها آثاری مثل «گلنار» و «دزد عروسك ها» ساخته شدند. همینطور اختصاص یك جشنواره برای ارزیابی تولیدات سینمای كودك و نوجوان را داشتیم كه از سال ۱۳۶۱ كار خویش را آغاز كرد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی توضیح داد: در دهه ۷۰ بنیاد فارابی نقش حمایتی خویش را در سینمای كودك و نوجوان با پشتیبانی از تولید این گونه سینما افزایش داد، چون كه نهاد خانواده و كودك و نوجوان در چارچوب سینمای ملی ما بسیار مهم هستند. متاسفانه در اواسط دهه ۸۰ به تدریج ردپای بخش خصوصی در این تولیدات كمرنگ شد. بدین سان با كاهش كمّی، كیفیت آثار سینمای كودك هم تحت تأثیر قرار گرفت و طبعاً سهم آن از چرخه اكران و چرخش مالی سینمای ایران رو به افول گذاشت. در این مقطع زمانی، بنیاد سینمایی فارابی بعنوان تنها حامی سینمای كودك و نوجوان همچنان به دنبال راهكارهایی جدید برای احیای این سینما و بازگرداندن رونق گذشته به آن است.
دیپلماسی فرهنگی سینمای ایران در جشنواره های معتبر جهانی
وی در ادامه بیان كرد: در ۴ دهه گذشته می بینیم سینما نقش بسزایی در دیپلماسی عمومی و فرهنگی كشور داشته، همینطور در تغییر چهره ایران و انگ هایی كه به آن زده شده. سینما توانسته در نهادهای جشنواره های بین المللی بعنوان یك سفیر فرهنگی حضور داشته باشد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی خاطرنشان كرد: سینما بعنوان یك رسانه تعیین كننده به منظور شكل دادن به تصاویر وجوهات منحصر به فرد یك سرزمین در نگاه جهانیان و تبیین مناسبات فرهنگی و سیاسی بین كشورها نقش غیر قابل انكاری دارد.
به گفته تابش، در دهه ۶۰ به دنبال تبلیغات نادرست، تصویر ایران در قاب رسانه های خارجی، تصویری مخدوش، تیره و تار، به دور از واقعیت و متأثر از نگاه غیرمنصفانه بود.
وی خاطرنشان كرد: عباس كیارستمی با فیلم «زندگی و دیگر هیچ»، مجید مجیدی با فیلم «بچه های آسمان»، رضا میركریمی با فیلم «زیر نور ماه» و اصغر فرهادی كه در سال های گذشته دو جایزه اسكار را گرفت و ترامپ رییس جمهور فعلی ایالات متحده آمریكا را به چالش جدی كشید، دیگر فیلمسازی است كه در بین خیل فیلمسازان و فیلم های راه یافته به جشنواره های معتبر جهانی، بر دیپلماسی فرهنگی تاثیر گذاشتند.
سینمای امروز نباید دنباله رو سینمای سنتی گذشته باشد
تابش خاطرنشان كرد: از این واقعیت نباید غفلت كرد كه دهه ۸۰ و ۹۰ گذر ازآنالوگ به دیجیتال است. در سال های پایانی سده ۳۰۰ به سر می بریم و آرام آرام وارد سده جدید ( ۱۴۰۰ ) شمسی می شویم. ما در این دوره از سینمای آنالوگ گذر كردیم و وارد سینمای دیجیتال شدیم. تغییرات فن آوری و تكنولوژیك در فرآیندهای تولید، پخش، نمایش و بازرگانی اثر مستقیم گذاشت و سینما را تحت تاثیر قرار داد و سینماگران نسل نو را شاهد هستیم؛ نسل نو سینماگران و تهیه كنندگانی كه حرف جدیدی دارند.
وی ادامه داد: در دهه ۸۰ با عنایت به پوست اندازی سینما، هم به لحاظ تكنولوژیكی هم به لحاظ نیروی انسانی، دچار یك تغییر و تحول هستیم و الان سینماها هم به لحاظ معماری و هم به لحاظ فنی دستخوش تغییرات گسترده ای شده اند. جنبش دیجیتال سازی سینماها را به روز كرد و فن آوری های نوین صنعت تصویر سبب به وجود آمدن مشاغل جدید در سینما شدند (تخصص های CGI، VFX و...) كه اگر سینماگران آنها را ندانند دچار ضعف هستند.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی توضیح داد: اینترنت (دهكده جهانی) كه اشكال جدیدی از توزیع مدیا به وجود آورد و ساختار توزیع و نمایش زوایای تازه ای به خود دید (پلتفرم هایی نظیر VOD)، نسل تلفن های هوشمند تبدیل به رسانه های دیداری و شنیداری شدند و توانستند برش های جدید از خلق یك تصویر ثابت و متحرك به وجود بیاورند. تصویربرداری آسان دیجیتالی و همگانی سازی تولید و انتشار تصاویر و قابلیت تكثیر بی پایان در فضای مجازی از نتایج پیشرفت تكنولوژی است. نسل جدید فیلمسازان با ابزارهای نوین و تنوع بیشتری از تخصص ها روبه رو شدند.
تابش خاطرنشان كرد: شیوه های نوین تامین منابع مالی پدید آمد (Crowdfunding) كه در سینمای ما باید اتفاق بیفتد. سینمای امروز ما نباید دنباله رو سینمای سنتی گذشته باشد. باید با عملكرد سینما در بورس و ابزار جدید مالی بتوان كارهای جدید را سامان داد.
وی ادامه داد: هزینه های بعد از تولید فیلم كاهش پیدا كرد و ابزارهای كامپیوتری جای اشخاص را گرفتند. به تبع این تحولات دیجیتال، ذائقه‌ی مخاطبان دستخوش تغییرات شد و فیلمسازان با اشكال دیگری از تنوع و تكثر در سلایق روبه رو شدند.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در انتها اظهار نمود: نظام آموزش سینما از سنتی به سمت مجازی به حركت درآمده و پژوهش های سینمایی با گستره وسیع تری از مفاهیم و مقولات روبه رو شده است. طی این سالها دانش افزایی و مهارت افزایی فعالان نسل آنالوگ در دستور كار مراكز علمی و آموزشی قرار گرفت تا سیر گذر از این دوران به درستی طی شود. همینطور با تخصصی تر شدن علوم رسانه و ارتباطات، رشته‌ی جدید مدیریت رسانه پدید آمد كه از دستاوردهای این دوره است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب