کریم امامی که بود و چه کرد؟
به گزارش کاراموند، پنجم خردادماه سال روز تولد کریم امامی است؛ مترجمی که با ترجمه «ماجراهای شرلوک هولمز» و «گتسبی بزرگ» به چهره ای شاخص در زمینه ترجمه آثار ادبی جهان تبدیل شد.
به گزارش کاراموند به نقل از ایسنا، کریم امامی مترجم و ویراستاری بود که بیش تر اهل ادبیات او را با ترجمه «گتسبی بزرگ»، اثر بزرگ اسکات فیتزجرالد می شناسند؛ اگر سرطان خون او را در ۱۸ تیرماه سال ۱۳۸۴ به کوچی ابدی وادار نمی کرد، حالا ۹۳ ساله می شد.
امامی پنجم خردادماه سال ۱۳۰۹ در شهر کلکته هندوستان زاده شد؛ اما همیشه در گفت وگوهایش خویش را فرزند شیراز، شهر سعدی و حافظ، می دانست. پدرش تاجر چای در هند بود و به همین واسطه به زبان انگلیسی تسلط داشت. امامی نخستین واژگان این زبان را نزد پدرش آموخت و بعدها با شرکت در کلاس های زبان انگلیسی در شیراز آنرا قوت بخشید.
او خود اظهار داشته بود: «نخستین واژه های انگلیسی را در کودکی از پدرم آموختم. خانواده ما به خاطر تجارت چای با هندوستان ارتباط داشتند و به آن کشور رفت وآمد می کردند… برخی از افراد خانواده همچون پدرم، مرحوم محمدحسن امامی، دارای معلومات خوبی در زبان انگلیسی بودند و از عهده محاوره و مکاتبه با افراد انگلیسی زبان برمی آمدند. برخی دیگر از افراد خاندان پرجمعیت امامی های شیراز هم استعداد خویش را در آموختن زبان های خارجی دیگر بروز داده بودند، مثل مرحوم مهدی امامی که از فرط تبحر در زبان فرانسه در شیراز به «مسیو امامی» معروف بود، و پسرعمه ام شادروان صلاح الدین امامی که آلمانی دان بسیار قابلی بود و علاوه بر آن انگلیسی و فرانسه هم می دانست و سال ها سران کشورها و مهمانان عالیقدر دیگر را در تخت جمشید و تماشاگاه های دیگر شیراز به گردش می برد.»
فارغ التحصیلی در رشته ادبیات دانشگاه تهران، او را در اوایل دهه ۳۰ که اوج جریان های سیاسی در ارتباط با ملی شدن صنعت نفت بود، به سمت روزنامه نگاری در کیهان سوق داد. بعد از آن هم به ویراستاری مشغول شد و در سال ۱۳۴۵ بود که آشنایی اش با گلرخ ادیب محمدی (گلی امامی) منجر به ازدواج شد و آنها را به یکی از معدود زوج های موفق در حوزه ترجمه آثار ادبی در ایران تبدیل کرد.
ادبیات جزء جدایی ناپذیر زندگی امامی شده بود. او بعد از انقلاب مؤسسه انتشارات «زمینه» را راه اندازی نمود که در زمان فعالیت خود از مهم ترین مؤسسه های نشر کتاب های نویسندگان ایران و جهان بود. مجموعه ی تصاویر بهمن جلالی از روزهای انقلاب با عنوان «روزهای خون، روزهای آتش» از کتاب های منتشرشده در این موسسه بود. امامی همینطور سردبیری نشریه «کتاب امروز» را در کارنامه فعالیتهای خود دارد و مصاحبه هایی که با اهل کتاب در آن به چاپ می رسید، در زمان خود بسیار معروف شده بود.
«با خشم به یاد آر»، «گراهام گرین»، «انسان و فضا»، «گتسبی بزرگ» و «ماجراهای شرلوک هولمز» از مهم ترین آثار امامی در حوزه ترجمه هستند. وی همینطور ویراستاری کتاب های «فن و هنرعکاسی» اثر هادی شفائیه و «فرهنگ معاصر انگلیسی – فارسی» سلیمان حییم را برعهده داشته است.
ترجمه مجموعه داستان های «شرلوک هولمز» اثر آتور کانن دویل هم از کارهای به یادماندنی امامی است. امامی با علاقه ای که به ماجراهای این کارآگاه داشت، ۲۴ عنوان از داستان های وی را به فارسی ترجمه کرد. هرچند ترجمه های دیگری هم از این مجموعه به چاپ رسید، اما در ایران همه کریم امامی را بعنوان مترجم سنتی این مجموعه می شناسند.
نثر خاص امامی در ترجمه آثار ادبی دنیا، او را مترجمی صاحب سبک و توانا کرده بود. عبدالحسین آذرنگ در کتاب «در گیر و دار کتاب و نشر»، امامی را «مترجم موقعیت» می داند؛ «امامی هم می توانست با لحن محاوره ای و صمیمی بنویسد و هم به نوشتن خشک و رسمی اشراف داشت. هرچند در محافل رسمی از نوع نوشته های صریح و خشک بیشتر استفاده می کرد، اما میل او به جانب ساده نویسی، درآمیختن نوشته با طنز و شوخ طبعی و بیرون کشیدن مخاطبانش از فضای رسمی بود و این کار را آگاهانه انجام می داد.»
نجف دریابندی امامی را نویسنده انگلیسی زبان می دانست و اظهار داشته بود: «تبحر وی در زبان انگلیسی به حدی بود که می توانم بگویم او نویسنده ای انگلیسی زبان بود.»
کریم امامی مجموعه مقاله های خود در رابطه با ترجمه را در کتابی با عنوان «از پست و بلند ترجمه» منتشر نمود. وی در این کتاب گفته است: «در زبان فارسی ضرب المثلی که به کار ترجمه و مترجم مربوط شود، نیافتم، لابد به این سبب که مترجمی مثل سخن چینی و سورچرانی از مشاغل رایج نبوده است». دیگر اثر تألیفی او فرهنگ فارسی به انگلیسی «کیمیا» در دو جلد است که توسط انتشارات فرهنگ معاصر به چاپ رسیده است.
امامی داستان های کوتاهی از نویسندگان مطرح نظیر صادق هدایت، جمال میرصادقی و غلامحسین ساعدی را به انگلیسی ترجمه کرده است. از فعالیتهای دیگر این مترجم میتوان به ترجمه بعضی از شعرهای شاعران ایرانی به زبان انگلیسی اشاره نمود. شعر «تولدی دیگر» فروغ فرخزاد، «صدای پای آب» سهراب سپهری و مجموعه ی ۷۰ رباعی از خیام همچون این شعرها هستند.
منبع: كاراموند
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان کاراموند در مورد این مطلب